Eğitim sistemlerinin kötü etkilerini nesiller boyu söyledik ama bu nesil haklı çıktı. Çocuklarımızın eğitiminde köklü değişiklikler yapma zamanı artık gerçekten geldi. Yakında yapay zeka (AI) ve robotlar tüm mevcut tekrarlayan görevleri üstlenebilir. Çocuklarımızı öngörülemeyen durumlara uyum sağlayabilmeleri ve yaratıcı olmalarını sağlayacak şekilde eğitmeye ihtiyacımız var.
Eğitimciler olarak, geleneksel öğretim yöntemlerinin olumlu ve olumsuz yanlarını biliyoruz. Günümüzde eğitimciler, çocuklara modern dünya için ihtiyaç duydukları beceri ve deneyimleri değişime dirençli bir sistem içinde sağlama konusunda benzersiz bir sorunla karşı karşıyadır. Her çocuğun aynı fırsatlara sahip olması için aynı bilgi ve deneyimi alması gerektiğini iddia eden sistemin ne kadarı doğru?
Evet, çocuklar bir eğitimcinin yaşam tecrübesinden faydalanmalı ve her çocuğa eşit fırsat vermeliyiz, ancak bugün öğrenciler, öğretmenin tüm cevaplara sahip olmadığını ve her biri topluma katkıda bulunacak benzersiz bir şeyleri olduğunu içten içe biliyorlar. Hiçbir çocuk, diğer tüm çocuklarla aynı kutuları işaretlemesi gerektiğine inanmak ve buna göre muamele görmek istemez. Çocuklarımızın sadece rehberliğe ihtiyacı vardır.
Uzmanlarla dolu koca bir gezegende bilgiler internette sürekli güncellendiğinden eğitimcilerimizin artık her konuda uzman olmalarına gerek yoktur. Akla gelebilecek her konuda internette yayın yapan milyonlarca uzmanı yenemezler. Günümüzde hemen hemen her çocuğun bir akıllı telefona erişimi var ve onu nasıl kullanacaklarını iyi biliyorlar.
Peki bu durum öğretmenlerin öğrencilerini internette serbest bırakabilecekleri ve hayatta başarılı olmak için ihtiyaç duydukları doğru bilgiyi bulmalarını umabilecekleri anlamına mı geliyor? Elbette hayır, genç öğrenciler internette gerçeği kurgudan ayırt etme deneyimine sahip değiller, çünkü henüz dünya ve mevcut bilgi kaynakları hakkında yeterince bilgi sahibi değiller. Bir konu hakkında bilgi edinmek, bilgi toplama, tanıdık çerçevelere entegrasyon ve uygulamanın bir karışımıdır.
Bu nedenle, modern bir eğitimcinin görevi, öğrencileri tüm bilgi kaynaklarına erişim halinde yaşamaya hazırlamaktır. Gençlerimizin mevcut tüm bilgileri nasıl inceleyeceğini, gerçeği kurgudan nasıl ayıracağını ve mevcut bilgileri pratik bir forma nasıl entegre edeceğini öğrenmesi gerekiyor. Onların ihtiyaç duyduğu şey bizim yaşam deneyimimizdir.
Eğitimcilerimizin, öğrencilerimizin internet denen o mayın tarlasında gezinmelerine yardım etmesi gerekiyor. Yapay zeka, internette akıllıca gezinmek için de bir araç olarak kullanılabilir. Yapay zeka kullanarak nitelikli bilgi arama hakkında bilgi almak isteyenler AI filtreli haber öğeleri için Knowhere Haberlerine göz atabilirler.
Çocuklarımızın bilgi toplama ve ayırt etme becerilerini geliştirmenin yanı sıra, öğrencilerin yeni toplanan bilgileri bütünleştirmek için pratiğe ihtiyacı vardır. Bir çocuk kavramları pratik yoluyla özümsediğinde, bu becerileri kendi öğrenme hızlarında daha yaratıcı ve karmaşık yollarla uygulamaya devam edebilir.
Unutmayın, çocuklarımızı tekrar eden görevlere hazırlamamıza gerek yoktur. Birçok yapay zeka uygulaması bu konuda zaten herkesten daha iyi ve önümüzdeki 10 yıl içinde yapay zeka, bazı öngörülemezlik özellikleri taşıyan ve tekrarlayan görevleri bile üstlenecek. Bazı bilim insanlarına göre, bugün tüm ücretli görevlerin %50’si yapay zeka ile daha iyi yapılabilir. Çocuklarımızı bu tür görevleri yapmak için eğitmenin bir anlamı yok.
Yapay zeka ile dolu bir dünyada, ihtiyacımız şey daha insani görevleri gerçekleştirebilecek çocuklar yetiştirmektir. Hazırlanmamız gereken dünya insanların yaratıcı çabalarla meşgul olduğu bir dünyadır. Tasarımcılarımızı, sanatçılarımızı, mühendislerimizi, inşaatçılarımızı, filozoflarımızı, sosyal hizmet uzmanlarımızı, girişimcilerimizi ve eğlence sektörümüzü eğitmek için neye ihtiyacımız var? Geleceğin ekonomisi de hangi biçimde olursa olsun, bir teklif ve talep bileşenine sahip olacaktır.
Otomatikleştirilmiş cihazların, gelişmişliği ne olursa olsun yapamayacağı şey bir insan gibi davranmaktır. Süper akıllı bir robot restoranda herhangi bir insandan daha verimli bir şekilde servis sunabilse bile, müşteriler eğlenceli bir insan garsonun kendilerine hizmet etmesini tercih edebilir. Hayat verimlilikten ibaret değildir. İnsanlar her zaman ilişkiler, insan arkadaşlığı, insan deneyimleri ararlar.
Yapay zekanın her şeyi, sanatı bile sonsuz miktarda ve daha yüksek kalitede üretebildiği bir dünyada, insan dokunuşunun değeri onun insani niteliği olacaktır. Geleceğin dünyasında, otomatik sistemlerin ihtiyaç duyduğumuz her uygun fiyatlarda bir meta olarak üretebileceğini bilerek istediğimiz hayali kovalamakta özgür olacağız. Gelecekte değerli ve kutsal olacak olan tüm verimsizliği ve kusurlarıyla insanın ürettiği her şeydir.
Bugün doğan çocukların yetişkinliğe ulaştıklarında karşılaşacakları dünyada yaşayabilmeleri için eğitim sistemimizi buna göre uyarlamamız gerekmektedir.
Daha önce bahsettiğimiz gibi öğrenme becerilerine odaklanmamız gerekiyor. Toplumumuzun yeni liderlerini şekillendirme sürecindeyiz. Dünya büyüyen çocuklarımız için çok farklı olacak. Dünyadaki çok sayıdaki değişikliğe uyum sağlamaları gerekecek, ancak kartlarımızı doğru oynarsak, geçimlerini sağlama beklentileri AI’nın onlardan daha iyi yapabileceği görevlere bağlı olmayacak.
Çocuklarımız dünyada kim olmak isterlerse o olacaklar. Hayatta kalma korkusu olmadan tutkularının peşinden gitme fırsatına sahip olacaklar. Benzersiz bireyler olarak, her bir çocuk kendileri olma konusunda insanlara ışık saçan birer Atatürk olabilirler.
Bir şeyi herkesten daha verimli bir şekilde yapabildikleri için onlara hayran olmayacağız. Çünkü AI her zaman o kupayı taşıyacak. Çocuklarımız yetişkin olduklarında, kusurlu, öngörülemez ama mükemmel insanlar oldukları için topluma eşsiz katkılarına hayran kalacağız. Yapay zeka tarafından kontrol edilmemesine rağmen inanılmaz şeyler yapacaklar.
AI’nın verimlilik ve üretkenlik savaşını her zaman kazandığı bir dünyadaki şartlarda robotlarla rekabet edemeyiz. Çocuklarımıza olabilecekleri en iyi insan olmayı istemeleri için eğitmeliyiz. Diğerlerine gerçek insani değer katmak zorundadırlar ve bu değer, kârlılık ve ekonomik tahminlerle değil, duyguyla ölçülmelidir.
Eğitim sistemimizin kariyerlere odaklanmak yerine, öğrencilere kendi bireysel hedeflerine ulaşmak için robotlar ve yapay zeka da dahil olmak üzere mevcut kaynakları nasıl kullanacaklarını öğreten projelere odaklanması gerekecek. Hepimizin kişiye özel kariyerlere değil, bireysel hedeflere yönlendiren bir sisteme ihtiyacı olacak.
Bugün bile yeni bir mezunda en çok aranan kalite sinyalinin diplomanın veya okuduğu okulun adı olmadığı söylenebilir. Günümüzde minimum denetim ile bir projeyi yaratıcı bir şekilde sunabilecek mezunlar aranıyor. Bu da istenen bir hedefe ulaşmak için doğru araçları kullanarak yeni bilgileri filtreleme yeteneği anlamına gelir.
Öğretmenlerin, her öğrenciye, öğrencinin bireysel isteklerini dikkate aldığı bir süreç boyunca rehberlik etmesi gerekir. Deneyimli olabilmelerinin en iyi yolu budur.
Önümüzde büyük bir sınav var. Sadece birkaç yıl içinde birçok değişikliğin gerçekleşmesi gerekiyor. Çocuklarımızın öğrenme, uyum sağlama ve yaratma becerilerine odaklanabilirsek, karşılaşabilecekleri her türlü sorunun üstesinden gelebilirler. Mutlu ve uyumlu yetişkinler yaratmak için elimizden gelenin en iyisini yapmalıyız. Deneyimlerimiz var, çocuklarımıza deneyimimizin faydasını verelim ve onlarla daha iyi bir dünya yaratalım.
Kaynaklar:
Global McKinsey Institute
Sylvain Rochon
Khan Academy
Forbes